نحوه اعلام اراده در اصول حقوق قراردادهای اروپا، حقوق ایران و فقه امامیه

اعلام اراده قراردادی، رفتاری است اراده شخص را بر ایجاب یا قبول نشان می دهد، تفاوتی ندارد، صریحاً دلالت نماید یا با استفاده از اوضاع و احوال، بتوان استنباط نمود. الفاظ بهترین وسیله برای اعلام اراده تلقی می شوند و نوشتن نیز مثل استعمال الفاظ می باشد، زیرا وسیله عرفی برای بیان اراده است و اعلام اراده تلفنی همان اعتبار اعلام اراده شفاهی را دارد و تلگراف و نامه و نمابر و هرگونه پیام الکترونیکی که قصد نویسنده را منعکس می نماید همانند اعلام اراده کتبی دارای اعتبار است. و حقیقت هر امر انشائی، وابسته به اعتبار نفسانی آن است که به واسطه مظهر خارجی (قول، کتابت، فعل، وسایل الکترونیکی، اینترنت و حتی سکوت همراه با قرائن) اعلام می گردد، در اصول حقوق قراردادهای اروپا، مواد 101/2 و 204/2 و در فقه امامیه طبق نظر اکثر فقهای معاصر و در قانون مدنی، مواد 192 و 191 به کاربردن وسایل دیگر، غیر از الفاظ در اعلام اراده قراردادی تأیید شده است و صحت اعلام اراده قراردادی (فعلی از قبیل معاطات یا داد و ستد) استنباط می شود، زیرا تشخیص احکام عقود، از مخترعات مقنن نبوده، بلکه تشخیص آن با عرف است و در عرف هم برای اعلام اراده قراردادی، قول یا صیغه مخصوص، لازم نیست و این مطلب منافاتی با وجود تشریفات در بعضی از عقود به جهت نظم عمومی یا عرف ندارد.